Nhập môn Python

Trong bài đầu tiên của seri hướng dẫn lập trình Python, chúng ta sẽ nói về ngôn ngữ lập trình Python nói chung. Tôi chỉ ra cách thực thi chương trình Python.

Mục tiêu

Mục tiêu của seri này là giúp bạn bắt đầu với ngôn ngữ lập trình Python. Python là một ngôn ngữ tuyệt vời, một ngôn ngữ lý tưởng cho những người mới học lập trình. Sau khi đọc hướng dẫn này, bạn sẽ tự tin để tiếp tục việc học của chính mình. Bạn có thể tạo script, website, game hoặc application trên PC bằng Python. Ngay cả khi bạn không muốn trở thành một lập trình viên, Python có thể là một công cụ tuyệt vời cho các lập trình viên không thường xuyên hoặc những người có sở thích.

Ngôn ngữ Python

Python là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, động, có mục đích chung. Mục đích thiết kế của ngôn ngữ Python tăng năng suất của lập trình viên và khả năng đọc mã. Python ban đầu được phát triển bởi Guido van Rossum. Nó được phát hành lần đầu tiên vào năm 1991. Python được lấy cảm hứng từ các ngôn ngữ lập trình ABC, Haskell, Java, Lisp, Icon và Perl. Python là một ngôn ngữ thông dịch cấp cao, có mục đích chung, đa nền tảng.

Python là một ngôn ngữ tối giản. Một trong những đặc điểm dễ thấy nhất của nó là nó không sử dụng dấu chấm phẩy cũng như dấu ngoặc vuông; Python sử dụng thụt lề thay thế.

Hiện tại có hai nhánh chính của Python: Python 2.x và Python 3.x. Python 3.x phá vỡ khả năng tương thích ngược với các bản phát hành Python trước. Nó được tạo ra để sửa một số lỗi thiết kế của ngôn ngữ và làm cho nó sạch sẽ hơn. Hướng dẫn này bao gồm phiên bản Python 3.x. Ngày nay, Python được duy trì bởi một nhóm lớn các tình nguyện viên trên toàn thế giới. Python là phần mềm mã nguồn mở.

Python hỗ trợ một số kiểu lập trình. Nó không buộc lập trình viên phải theo một mô hình cụ thể. Nó hỗ trợ lập trình thủ tục, hướng đối tượng và chức năng.

Trang web chính thức cho ngôn ngữ lập trình Python là python.org

Triển khai Python

Về mặt hình thức, ngôn ngữ lập trình Python là một đặc tả. Có ba cách triển khai chính của Python: CPython, IronPython và Jython. CPython được thực hiện bằng ngôn ngữ C. Đây là cách triển khai Python được sử dụng rộng rãi nhất. Khi mọi người nói về ngôn ngữ Python, họ chủ yếu có nghĩa là CPython. IronPython được triển khai trong C #. Nó là một phần của .NET framework. Tương tự, Jython là một triển khai của ngôn ngữ Python trong Java. Chương trình Jython được dịch sang mã bytecode của Java và được thực thi bởi JVM (Máy ảo Java). Trong hướng dẫn này, chúng tôi làm việc với CPython.

Tính phổ biến

Python thuộc về ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất. Một số cuộc khảo sát đã đưa Python vào mười ngôn ngữ hàng đầu. Một số dự án Python rất phổ biến bao gồm công cụ quản lý mã nguồn phân tán Mercurial, framework web Django, thư viện PyQt GUI hoặc tiện ích quản lý gói có tên Yum.

Môi trường coding

Trong series hướng dẫn lập trình Python lần này, tôi sẽ setup môi trường coding trên môi trường Windows.

1. Download trình thông dịch Python tại https://www.python.org/downloads/windows/
2. Setup version tương ứng với Windows
3. Thông dịch code Python có 2 cách:
3.1 Chạy từng câu lệnh Python trên trình thông dịch
– Gõ “python”, trên màn hình cmd hiển thị ra version python đang cài trên Windows, dấu “>>>” thông báo thông dịch Python sẵn sàng nhận lệnh.
– Gõ lệnh print(“hello world”) hiển thị text “hello world” ra màn hình cmd

C:\Windows\system32>cd C:\Users\vietvh3\AppData\Local\Programs\Python\Python37

C:\Users\vietvh3\AppData\Local\Programs\Python\Python37>python
Python 3.7.9 (tags/v3.7.9:13c94747c7, Aug 17 2020, 18:58:18) [MSC v.1900 64 bit (AMD64)] on win32
Type "help", "copyright", "credits" or "license" for more information.
>>> print ("hello world")
hello world
>>> exit()

Để thoát khỏi trình thông dịch, gõ lệnh exit()

3.2 Viết code python trong file source *.py
Editor free để viết code python rất nhiều, phổ biến nhất có thể kể đến
– Notepad++
– PyCharm
– VisualCode
– Atom

test.py

print ("hello world")

Thông dịch file test.py bằng cú pháp sau: <Đường dẫn cài đặt python>\Python <Đường dẫn file test.py>\test.py

C:\Users\vietvh3\AppData\Local\Programs\Python\Python37>python C:\Users\vietvh3\Desktop\test.py
Hello world

Kết quả hoàn toàn giống với việc gõ trực tiếp câu lệnh trên trình thông dịch.
– Đối với các chương trình python có cấu trúc hàm, class, gọi library nên viết trong file source *.py
– Để test các câu lệnh, phép toán (+,-,*,/, căn bậc hai,…) đơn giản, gõ lệnh trực tiếp trên trình thông dịch